ประวัติศาลจังหวัดสมุทรสงคราม

ศาลจังหวัดสมุทรสงครามในอดีต

ภาพศาลจังหวัดสมุทรสงคราม พ.ศ. 2468

     ศาลจังหวัดสมุทรสงคราม จัดตั้งขึ้นครั้งแรกเมื่อใดไม่ปรากฏชัด  คงมีหลักฐานเพียงว่าตั้งที่   ทำการอยู่ในธรณีสงฆ์ของวัดใหญ่ริมฝั่งแม่น้ำแม่กลอง ตำบลบ้านปรก อำเภอบ้านปรก จังหวัดสมุทรสงคราม     โดยขึ้นกับศาลมณฑลราชบุรี ต่อมาเมื่อวันที่ ๒๒ มีนาคม ๒๔๖๘  ศาลจังหวัดสมุทรสงคราม ซึ่งมีอำมาตย์โทพระวรสารวินิจฉัยเป็นผู้พิพากษา ได้ขออนุมัติกระทรวงยุติธรรมย้ายมาตั้งที่ทำการ ณ อาคารซึ่งก่อนนั้นเป็นส่วนหนึ่งของโรงเรียนพลทหารเรือที่ ๑ แห่งกองทัพเรือ ตั้งอยู่ที่ตำบลแม่กลอง  อำเภอแม่กลอง   จังหวัดสมุทรสงคราม อาคารหลังนี้เป็นอาคารไม้ชั้นเดียว พื้นต่ำ หลังคามุงกระเบื้องซีเมนต์  เรือนทรงปั้นหยา  เสาฐานก่ออิฐรับคาน ฝากั้นไม้สัก  ขนาดกว้าง ๖ วา ๒ ศอก   ๑๖  วา  มีห้องพิจารณา  ๒  ห้อง   ห้องอื่นอีกรวม  ๑๑  ห้อง  ในการย้ายที่ทำการครั้งนี้  ได้รื้อเอาอาคารศาลเดิมมาดัดแปลงปลูกเป็นบ้านพักผู้พิพากษาหัวหน้าศาลและบ้านพักจ่าศาลด้วย ต่อมาในระยะหลังปรากฏว่าจำนวนอรรถคดีมาสู่ศาลมีปริมาณมากขึ้น อาคารหลังที่ ๒ คับแคบไม่สะดวกแก่การปฏิบัติงานประกอบกับเป็นอาคารเก่าใช้เป็นสถานที่ราชการต่อ ๆ กันมานานมากแล้ว มีสภาพชำรุดทรุดโทรมไม่เหมาะสมที่จะใช้เป็นสถานที่ประสิทธิ์ประสาทความยุติธรรมแก่ประชาชน  ในปี พ.ศ. ๒๕๐๖ กระทรวงยุติธรรม จึงได้ดำเนินการก่อสร้างศาลจังหวัดสมุทรสงครามขึ้นใหม่ ตามแบบมาตรฐานของกรมโยธาเทศบาลเป็นอาคารตึก ๒ ชั้น ๔ บัลลังก์ หลังคาทรงไทย   กว้าง ๑๔.๓๐ เมตร ยาว ๔๘.๒๐ เมตร ตั้งอยู่ถนนเอกชัย ตำบลแม่กลอง อำเภอเมืองสมุทรสงคราม  จังหวัดสมุทรสงครามมีพื้นที่  ๖  ไร่  ๒  งาน  ๗๙  ตารางวา  ค่าก่อสร้างเป็นเงินจำนวน  ๑,๑๕๒,๐๐๐ บาท  ได้ทำพิธีวางศิลาฤกษ์   เมื่อวันพุธที่ ๑๙ มิถุนายน ๒๕๐๖ และเปิดทำการเมื่อวันที่ ๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๐๗

ศาลจังหวัดสมุทรสงครามในปัจจุบัน

  ภาพศาลจังหวัดสมุทรสงคราม พ.ศ. 2507               ภาพศาลจังหวัดสมุทรสงคราม พ.ศ. 2542

อาคารศาลจังหวัดสมุทรสงครามหลังเก่าเป็นอาคารตึก ๒ ชั้น ขนาด ๔ บัลลังก์  หลังคาทรงไทย     กว้าง ๑๔.๓๐ เมตร  ยาว ๔๘.๒๐ เมตร  เปิดทำการเมื่อวันที่ ๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๐๗  ปัจจุบันได้แบ่งพื้นที่ด้านขวาของอาคารทั้งชั้นบนและชั้นล่างให้เป็นที่ทำการของอาคารศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดสมุทรสงคราม  ส่วนพื้นที่ด้านซ้ายของอาคารชั้นล่างจัดเป็นห้องทำงานของส่วนไกล่เกลี่ยและประนอมข้อพิพาท  ห้องไกล่เกลี่ย  ศูนย์สมานฉันท์  ส่วนชั้นบนเป็นห้องพิจารณาคดีที่ 5  และ        ห้องสืบพยานเด็ก

อาคารศาลจังหวัดสมุทรสงครามหลังใหม่เป็นอาคารตึก ๓ ชั้น ขนาด ๔ บัลลังก์  กว้าง  ๑๔  เมตร   ยาว  ๕๗  เมตร  เชื่อมต่อกับอาคารหลังเดิมลักษณะรูปตัวที  เปิดใช้ทำงานเมื่อวันที่  ๑๓ กันยายน  ๒๕๔๒   มีการจัดแบ่งเป็นพื้นที่การปฏิบัติงาน  ดังนี้

ชั้นที่ ๑ เป็นพื้นที่ปฏิบัติงานของงานธุรการซึ่งประกอบไปด้วย

• ส่วนคดี (งานรับฟ้อง  ฝากขัง  งานหมายสี – หมายขาว  งานสารบบความ)
• ส่วนคลัง
• ส่วนช่วยอำนวยการ
• ส่วนช่วยพิจารณาคดีและศูนย์นัดความ
• ส่วนบริการประชาชนและประชาสัมพันธ์
• ห้องพักผู้อำนวยการ

ชั้นที่ ๒ เป็นห้องพิจารณาคดีจำนวน ๔ ห้อง

ชั้นที่ ๓ จัดแบ่งพื้นที่เป็น

• ห้องพักผู้พิพากษาหัวหน้าศาล
• ห้องพักผู้พิพากษา
• งานเก็บสำนวนดำ – แดง
• ห้องประชุม
• ห้องสมุด

เขตอำนาจศาล

          ศาลจังหวัดสมุทรสงคราม  มีอำนาจพิจารณาคดีแพ่งและคดีอาญา  ทั้งปวงที่เกิดในเขตจังหวัดสมุทรสงคราม  ซึ่งมีด้วยกัน   ๓   อำเภอ  คือ  อำเภอเมืองสมุทรสงคราม  อำเภออัมพวา  และอำเภอบางคนที